รายงาน อ.ระโนด จ.สงขลา

1.
อำเภอ ระโนด
1. สถานที่ตั้งของอำเภอ
ตอบ
เทศบาลตำบลระโนด ตั้งอยู่ ถนนชายวารี ตำบลระโนด อำเภอระโนด จังหวัดสงขลา เป็นอำเภอที่ตั้งอยู่เหนือสุดของจังหวัดสงขลา มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอหัวไทร จังหวัดนครศรีธรรมราช อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร โดยทางรถยนต์ประมาณ 950 กิโลเมตร
อาณาเขต
ทิศเหนือ ตั้งแต่หลักเขตที่ 1 ซึ่งตั้งอยู่ฝั่งตะวันตกของคลองไผ่ อยู่ห่างจากคลอง ระโนดไปทางทิศเหนือเป็นระยะทาง 200 เมตร จากหลักเขตที่ 1 เป็นเส้นตรงไปทางทิศตะวันออกถึงฝั่งตะวันออกของคลองระโนด ห่างจากคลองปากแตระ 500 เมตร
ทิศตะวันออก จากหลักเขตที่ 2 เลียบฝั่งตะวันออกของคลองระโนดไปทาวทิศใต้เป็นระยะทาง 400 เมตร แล้วเป็นเส้นตรงไปทางทิศใต้ ห่างจากศูนย์กลางถนนปากแตระ – ระโนด ไปทางทิศใต้เป็นระยะทาง 280 เมตร ซึ่งเป็นหลักเขตที่ 3
ทิศใต้ จากหลักเขตที่ 3 เป็นเส้นขนานกับถนนสายปากแตระ – ระโนด ไปทางทิศตะวันออกจนจดกับฝั่งตะวันตกของคลองโภคา (คลองอาทิตย์) เป็นหลักเขตที่ 4
ทิศตะวันตก จากหลักเขตที่ 4 เลียบฝั่งตะวันตกของคลองโภคา (คลองอาทิตย์) และคลองไผ่ไปทางทิศเหนือจนบรรจบกับหลักเขตที่ 1
2. ประวัติของอำเภอ
ตอบ
อำเภอระโนดเป็นอำเภอที่ตั้งอยู่บนคาบสมุทรสะทิงพระเดิมเป็นส่วนหนึ่งของเมืองสะทิงพระ (เมืองพัทลุงเก่า) ในสมัยรัชกาลที่ 3 ก็ไปขึ้นกับเมืองนครศรีธรรมราช ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 จึงได้กลับมาขึ้นกับเมืองสงขลา เมื่อมีการจัดการปกครองเป็นมณฑลเทศาภิบาล ได้ยุบเมืองระโนด ตั้งเป็นกิ่งอำเภอระโนดและได้เริ่มก่อสร้างที่ว่าการอำเภอระโนดหลังแรกคู่กับสถานีตำรวจในปี พ.ศ.2466 และในปี พ.ศ.2467 กิ่งอำเภอระโนดได้ยกฐานะขึ้นเป็นอำเภอระโนด ประกอบด้วย 13 ตำบล
ในปี พ.ศ.2492 - 2493 ประชาชนอำเภอระโนดได้ร่วมกันสร้างที่ว่าการอำเภอ (ที่ใช้ทำการในปัจจุบัน) ใช้เวลาก่อสร้าง 2 ปี โดยการร่วมแรงร่วมใจของพี่น้องประชาชนชาวระโนดภายใต้การนำของนายอำเภอจรูญ โลกะกะสิน โดยไม่ได้ใช้งบประมาณของทางราชการแต่อย่างใด เป็นอาคารที่ทำการอำเภอระโนด ที่ชาวอำเภอระโนดทุกคนมีความภาคภูมิใจและกล่าวขานกันมาจนถึงทุกวันนี้
ในปีงบประมาณ 2538 ทางราชการได้จัดสรรงบประมาณเป็นการก่อสร้างอาคารที่ว่าการอำเภอระโนดหลังใหม่ เนื่องจากพื้นที่ ในที่ตั้งที่ว่าการอำเภอระโนดหลังเก่ามีความคับแคบไม่สะดวก ไม่
2.
เพียงพอสำหรับการให้บริการประชาชน รวมทั้ง การใช้พื้นที่ในการจัดกิจกรรมต่าง ๆ ของอำเภอ พี่น้องประชาชนชาวอำเภอระโนด จึงได้รวบรวมที่ดินประมาณ 75 ไร่ บริจาคให้กับทางราชการ เพื่อใช้เป็นที่ก่อสร้างที่ว่าการอำเภอระโนดหลังใหม่ ซึ่งอยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอระโนดหลังเก่าไปทางทิศทางใต้ ระยะทาง ประมาณ 1.5 กม. และได้เริ่มก่อสร้างในตัวอาคารจนแล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ.2540 แต่ยังไม่สามารถเปิดบริการได้เนื่องจากยังขาดสิ่งสาธารณูปโภค ตลอดจนเครื่องใช้สำนักงาน และการปรับปรุงภูมิทัศน์ต่าง ๆ ดังนั้น พี่น้องประชาชนชาวอำเภอระโนดจึงได้ร่วมแรงร่วมใจ กันอีกครั้งในการช่วยกันบริจาคทั้งเงิน และทรัพย์สินต่าง ๆ จนทำให้ที่ว่าการอำเภอระโนดหลังใหม่นี้เสร็จสิ้นสมบูรณ์และพร้อมที่จะบริการประชาชนได้ตั้งแต่วันที่ 4 พฤษภาคม 2541
จะเห็นได้ว่าอาคารที่ว่าการอำเภอระโนดทั้งหลังเก่า และหลังใหม่นั้นมีความคล้ายคลึงกัน ในเรื่องของการมีส่วนร่วมของพี่น้องประชาชน ถึงแม้จะมีความแตกต่างในยุคสมัยก็ตามแต่สิ่งหนึ่งที่ยังคงมีอยู่สำหรับชาวระโนดคือ ความพร้อมเพรียงและเสียสละในส่วนรวม จึงได้ขนานนามที่ว่าการอำเภอระโนดทั้งเก่าและใหม่ว่า ศูนย์รวมใจของชาวระโนด
3. สภาพภูมิศาสตร์
ตอบ
- ลักษณะภูมิประเทศ
พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่ม ฤดูฝนมักเกิดน้ำท่วมฉับพลันทุกปี และในฤดูร้อนหรือหน้าแล้งมักขาดแคลนน้ำ มีลำคลองระโนดเป็นแนวเขตกั้นระหว่างหมู่ที่ 4 และหมู่ที่ 6 ของอำเภอ ระโนด ในเขตเทศบาลมีลำคลอง 4 สาย คือ คลองระโนด , คลองโภคา (คลองอาทิตย์)ซึ่งเป็นลำคลองแบ่งอาณาเขตของหมู่ที่ 3 กับหมู่ที่ 4 ของตำบลระโนด , คลองไสร้า และคลองไผ่
- ลักษณะภูมิอากาศ
ระโนดตั้งอยู่ในเขตภูมิอากาศแบบมรสุมเมืองร้อน แต่อากาศไม่ร้อนจัด เนื่องจากอิทธิพลของทะเล แบ่งเป็น 2 ฤดูกาล คือ
ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนพฤษภาคม ระยะนี้เป็นช่วงว่างของ ฤดูมรสุม หลังจากมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือแล้ว อากาศจะเริ่มร้อนและอากาศจะร้อนที่สุดในเดือนเมษายน แต่ก็ไม่ร้อนนักเนื่องจากอยู่ใกล้ทะเล และได้รับอิทธิพลจากกระแสลมและไอน้ำทำให้อากาศร้อนเบาบางลง
ฤดูฝน แบ่งเป็น 2 ช่วงคือ
ช่วงแรก คือจะเริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม เป็นช่วงที่ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ในช่วงดังกล่าวตอนเช้าจะมีเมฆบางส่วนและจะก่อตัวทวีสูงขึ้นในช่วงบ่าย ทำให้เกิดฝนตกในช่วงบ่ายถึงค่ำ จะมีลักษณะเป็นฝนฟ้าคะนอง จะมีลมกรรโชกแรงเป็นครั้งคราว ในขณะที่ฝนตก
3.
ช่วงที่สอง จะเริ่มตั้งแต่กลางเดือนตุลาคมถึงเดือนมกราคม เนื่องจากได้รับอิทธิพลจาก มรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ในช่วงนี้ฝนจะตกอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน และฝนตกทั่วไป ฝนจะตกหนักถึงหนักมากเป็นบางช่วง
- อุณหภูมิ
จังหวัดสงขลา ตั้งอยู่บนฝั่งทะเลด้านตะวันออกของภาคใต้ และได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันออกเฉียงใต้ที่พัดมาจากมหาสมุทรอินเดีย และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือซึ่งพัดผ่านอ่าวไทยทำให้นำเอาไอน้ำและความชุ่มชื้นพัดผ่านจังหวัดสงขลา ทำให้อุณหภูมิเฉลี่ยไม่สูงมากนัก อากาศไม่ร้อนจัด ในฤดูร้อนอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปี ประมาณ 28.10 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 31.40 องศาเซลเซียส
4. คำขวัญหรือวิสัยทัศน์
ตอบ
- คำขวัญคือ:-
ทุ่งรวงทอง นองลูกตาล ตำนานแห่งเจดีย์ พื้นที่แหล่งนากุ้ง
- วิสัยทัศน์คือ:-
เมืองน่าอยู่ ชุมชนน่าอาศัย แหล่งรวมการค้า คมนาคมสะดวก การศึกษาก้าวไกล อนุรักษ์งาน ประเพณี พื้นที่แหล่งท่องเที่ยวสองทะเล
5. แผนยุทธศาสตร์พัฒนาอำเภอ
ตอบ
- ยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบสาธารณูปโภค สาธารณูปการและโครงสร้างพื้นฐาน
- ยุทธศาสตร์การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
- ยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านการบริหารและจัดการด้านสาธารณสุข และการส่งเสริมคุณภาพ ชีวิตของประชาชน
- ยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านการเมืองการบริหาร
- ยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านเศรษฐกิจ และการท่องเที่ยว
- ยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านการศึกษา ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่น
- ยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านความปลอดภัยในชีวิต และทรัพย์สินของประชาชน
6. ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี แหล่งท่องเที่ยว โบราณสถาน โบราณวัตถุ และอื่นๆ
ตอบ

4.
- ด้านศิลปวัฒนธรรมคือ การแสดงโนรา และการแสดงหนังตะลุง จะมีการแสดงอยู่ทั่วๆไปตามงานต่างๆ เช่น งานแต่งงาน งานโกนจุก งานบวช และการแก้บนต่างๆ เป็นต้น
- ด้านประเพณีคือ
- ประเพณีลากพระและตักบาตรเทโว จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 (ตุลาคม) และอื่นๆ เช่น ประเพณีลอยกระทง ประเพณีสงกรานต์ พิธีหล่อเทียนและสมโภชน์เทียนพรรษา เทศกาลกินเจ งานสมโภชน์พระแม่โพสพ งานรำลึกศิลปินแห่งชาติ(โนราห์ยก ชูบัว)
- การกินวาน คืองานที่เจ้าภาพออกปากให้เพื่อนบ้านไปช่วยกันลงแรงทำงานให้ตน เช่น ออกปากเก็บข้าว (เกี่ยวข้าว) หาบข้าว หามเริน (เรือน) เป็นต้น คล้ายกับการลงแขกของภาคกลาง เจ้าภาพจะต้องจัดเตรียมอาหารคาวหวานไว้เลี้ยงผู้ที่ไปช่วยทำงานทุกคน เรียกประเพณีนี้ว่า ออกปาก-กินวาน การกินวาน มีขึ้นได้หลายโอกาสถือเป็นงานสำคัญ และเป็นหน้าที่ของญาติมิตรที่จะต้องไปช่วยเหลือเช่น งานศพ งานบวช งานแต่งงาน ซึ่งเจ้าภาพจะต้องเลี้ยงดูผู้ที่มาร่วมงานให้ทั่วหน้า ต้องปลูกสร้างโรงครัวและโรงเลี้ยงขึ้นเป็นพิเศษ เวลากลับเจ้าภาพก็จะจัดข้าวเหนียวไห้นำกลับไปด้วย
- การกินแขก หมายถึงงานที่ออกบัตรเชิญหรือบอกกล่าวด้วยวาจาเรียกว่า บอกแขก บางแห่งเรียกว่า งานกินน้ำชา เป็นการจัดงานให้ผู้รับเชิญมีส่วนรวมในการช่วยเหลือด้านเงินทอง เช่น ต้องการทุนให้ลูกไปศึกษาต่อ เมื่อกินเลี้ยงแล้วแขกรวบรวมเงินเป็นของกำนัลแก่เจ้าภาพ
- แหล่งท่องเที่ยว:-
วัดท่าบอน เป็นวัดที่เก่าแก่มาแต่ดั้งเดิม มีเจ้าอาวาสเป็นที่เคารพของคนทั่วไป และมีการจัดทำเหรียญไว้บูชา ไว้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวของคนในหมู่บ้านและประชาชนใกล้เคียง
ชายหาดวัดศาลาหลวงบน เป็นชายหาดทรายขาว โดยมีวัดศาลาหลวงบนเป็นทางผ่านไปยังตัวชายหาด เป็นสถานที่ท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่งของตำบลท่าบอน
ริมทะเลสาบบ้านใหม่ อยู่ติดทะเลสาบ นั่งชมนก ชมธรรมชาติ มีร้านอาหาร อยู่ที่หมู่ที่ 2และหมู่ที่3 ตำบลบ้านใหม่ อำเภอระโนด
- โบราณสถาน มี:-
- วัดท่าบอน และนอกจากนี้ก็มีโบราณสถานที่เกี่ยวกับโบราณคดีอยู่หลายแห่งคือ:-
แหล่งโบราณคดีท่าบอน บ้านท่าบอน ตำบลท่าบอน
แหล่งโบราณคดีบ้านโคกทอง หมู่ที่ ๕ ตำบลระโนด
แหล่งโบราณคดีบ้านมะขามเฒ่า ตำบลระโนด
กลุ่มชุมชนโบราณพังยาง เป็นชุมชนโบราณในเขตตำบลพังยาง อำเภอระโนด
5.
บริเวณลุ่มน้ำคลองพังยาง คลองโภคา และคลองบ้านโพธิ์ (คลองโภคา) ประกอบด้วยแหล่ง โบราณคดีสำคัญได้แก่
แหล่งโบราณคดีวัดขุนช้าง-บ้านสามี ตำบลพังยาง อำเภอระโนด ตั้งอยู่บนเส้นทรายริ้วใน มีพัง ขุนช้าง สระบ้านสามี และคลองบ้านโพธิ์เป็นเส้นทางน้ำที่สำคัญ
แหล่งโบราณคดีเมืองพังยาง บ้านพังยาง ตำบลพังยาง อำเภอระโนด
กลุ่มชุมชนโบราณบ้านสีหยัง-เจดีย์งาม เป็นชุมชนในเขตตำบลบ่อตรุ อำเภอระโนด
แหล่งโบราณคดีบ้านเจดีย์งาม ตำบลบ่อตรุ อำเภอระโนด

- โบราณวัตถุมี
- เรือโบราณ
เป็นเรือโบราณ ที่จมอยู่ในทะเลสาบสงขลา ที่ความลึก 3 ฟุต สร้างในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ มีการค้นพบเมื่อปี พ.ศ. 2542 และได้เคลื่อนย้ายขึ้นฝั่ง เมื่อวันที่ 24 เดือน เมษายน พ.ศ. 2546
- เครื่องเคลือบลายคราม สมัยราชวงศ์หมิงของจีน
7. อาชีพ
ตอบ
- ทำนา
- การทำประมง
- การค้าขาย
และมีอาชีพเสริมอยู่หลายอย่าง เช่น การเลี้ยงสัตว์ เป็นต้น
8. ภูมิปัญญาท้องถิ่น และบุคคลสำคัญของอำเภอ
ตอบ
ภูมิปัญญาท้องถิ่นคือ:-
- จะเกี่ยวกับการเป็นอยู่ที่เรียบง่าย อาหารการกินจะรสจัด คือเปรี้ยวจัด เผ็ดจัด ถ้าเป็นแกงมักใส่กะทิ และเครื่องแกงจะมีขมิ้น ซึ่งคนในสมัยก่อนจะเชื่อว่าขมิ้นคือ พญายา เป็นสมุนไพรแก้ได้หลายโรค
- ด้านศิลปะ วัฒนธรรมก็จะมี หนังตะลุงและรำมโนราห์
- และคนแก่ๆมักจะรู้วิธีการจักสานเป็นอย่างดี ซึ่งจะตกทอดมาสู่ลูกหลานแค่ไหนนั้นก็ต้องขึ้นอยู่กับจิตสำนึกของคนในพื้นที่เป็นสำคัญ


6.
บุคคลสำคัญ เท่าที่มีข้อมูลอยู่จะเจอแค่สองท่าน ท่านแรกคือ โนราห์ยก ชูบัว ท่านเป็นศิลปินแห่งชาติ และอีกท่านคือ ครู อิ่ม จันทร์ชุมท่านมีความสำคัญ เพราะเป็นผู้ทรงปัญญาด้านศิลปกรรม(หนังตะลุง)
9. อื่นๆที่เหมาะสม เช่น ผลิตภัณฑ์ เป็นต้น
ตอบ
ผลิตภัณฑ์ ก็จะมี
- แจกันจากก้านธูป โดยกลุ่มจักสานจากเส้นใยพืชบ้าน ท่าบอน วัดท่าบอน หมู่ที่ 3
- แจกันเชือกกล้วย โดยกลุ่มจักสานจากเส้นใยพืช บ้านท่าบอนเหมือนกัน























7.
ภาคผนวก
1. แผนที่อำเภอ



2. สถานที่สำคัญของอำเภอระโนด
ตอบ
- วัดท่าบอน เป็นวัดเก่าแก่ เป็นที่นับถือของชาวระโนด
- ชายหาดวัดศาลาหลวงบน เป็นสถานที่ท่องเที่ยวของคนในพื้นที่และบุคคลทั่วไป อยู่ที่ตำบล ท่าบอน
3. ความเหมาะสมนอกเหนือจากที่กล่าวมาแล้ว
ตอบ
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอระโนดประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 12 แห่ง ได้แก่
8.
เทศบาลตำบลบ่อตรุ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบ่อตรุ บางส่วนของตำบลระวะ และบางส่วนของตำบลวัดสน
เทศบาลตำบลระโนด ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลระโนด
องค์การบริหารส่วนตำบลระโนด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลระโนด (นอกเขตเทศบาลตำบลระโนด)
องค์การบริหารส่วนตำบลคลองแดน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองแดนทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลตะเครียะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตะเครียะทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลท่าบอน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าบอนทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านใหม่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านใหม่ทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลปากแตระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากแตระทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลพังยาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพังยางทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลระวะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลระวะ (นอกเขตเทศบาลตำบลบ่อตรุ)
องค์การบริหารส่วนตำบลวัดสน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ่อตรุและตำบลวัดสน (นอกเขต เทศบาลตำบลบ่อตรุ
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านขาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านขาวทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลแดนสงวน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแดนสงวนทั้งตำบล
4. เส้นทางคมนาคม และรถโดยสาร
ตอบ
- ทางบกได้แก่ ถนนสาย สงขลา – นครศรีธรรมราช
- โดยรถโดยสารสาย สงขลา – ระโนด และ สงขลา – นครศรีธรรมราช